اشتباهات مفهومی دانش آموزان از مفهوم متغیر در جبر

متغیر یک مفهوم انتزاعی و یکی از اساسی ترین و مهم ترین مفاهیم در جبر است. درک مفهوم متغیر پایه ای برای گذر از حساب به جبر به شمار می آید. این مفهوم می تواند در موقعیت های مختلف، به صورت های گوناگونی مانند مجهول خاص، عدد عمومی و در رابطه تابعی به کار رود. کاربردهای چندگانه ی متغیر، درک آن را برای دانش آموزان دشوار ساخته است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی اشتباهات مفهومی دانش آموزان ازمفهوم متغیر در جبراست. دراین مطالعه 185 نفر از دانش آموزان دختر پایه اول دوره دوم متوسطه دو ناحیه آموزشی در تهران بزرگ، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر اجرا، توصیفی از نوع زمینه یابی می باشد. ابزارهای اندازه گیری این پژوهش آزمون کتبی و مصاحبه ی نیمه ساختاری است. روایی محتوایی آزمون توسط چهار نفر از اساتید ریاضی و چهار نفر از دبیران ریاضی تأیید شد. هم چنین، ضریب آلفای کرونباخ آزمون 811/0 به دست آمد، که این مقدار وضعیت مناسبی را در مورد پایایی آن نشان می دهد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که اغلب دانش آموزان، درک محدودی از متغیر دارند و دارای اشتباهات مفهومی متعددی در مورد این مفهوم هستند. هم چنین، دانش آموزان در درک متغیر به عنوان عدد عمومی ضعیف ترین عملکرد را نسبت به دو کاربرد دیگر متغیر به عنوان مجهول خاص و در رابطه تابعی داشتند. اشتباهات مفهومی شناسایی شده در این پژوهش، عبارت هستند از: در نظرگرفتن متغیر به عنوان برچسب یا مخفف نام اشیا، در نظرگرفتن متغیر به عنوان یک عدد خاص، تعیین مقدار متغیر با توجه به علامت آن، در نظر گرفتن جملات نامتشابه به عنوان جملات متشابه، اعتقاد به این که متغیرهای ناهم نام هیچگاه مقادیر یکسان نمی پذیرند، اینکه متغیرها اعداد بزرگی هستند و متغیر همیشه عدد مثبتی است.